"REWOLUCJA W UCZENIU”

„REWOLUCJA W UCZENIU”- GORDON DRYDEN, JEANNETTE VOS (Wydawnictwo Zysk i S- ka, 2003) Książka niezwykle pomocna nauczycielom, a także uczniom, którzy chcieliby bez większej trudności sprostać wymaganiom współczesnych nauczycieli, a później pracodawców. Podpowiada jak myśleć szybciej i sprawniej, z łatwością przyswajać nowe dziedziny wiedzy, prędko opanowywać języki obce, poradzić sobie z każdym wyzwaniem. Zawiera kilka skutecznych technik przyswajania i porządkowania informacji oraz najciekawsze propozycje edukacyjne z całego świata.   Oto kilka sentencji, zawartych w książce, które mogą stać się myślą przewodnią nauki młodych ludzi i ich nauczycieli: 1. Każdy jest odpowiedzialny za swoje własne wykształcenie. Rzetelnie pracując, wykonując sumiennie swoje obowiązki, jestem w stanie osiągnąć sukces. „Jeżeli potrafisz o czymś marzyć, to potrafisz także tego dokonać” (Walt Disnay) – jeśli tylko czegoś bardzo się pragnie, wszystko można zdobyć. „Nie przepracowałem ani jednego dnia w swoim życiu. Wszystko, co robiłem, to była przyjemność”(Thomas Edison) – nauka też może być przyjemnością, wystarczy zrozumieć jej cel. „Musimy stać się własnymi menedżerami – samodzielnie działającymi, samodzielnie uczącymi się i samodzielnie się motywującymi.”- od naszej pracy, zależy w głównej mierze całe nasze przyszłe życie. „Jedyne głupie pytania to te, których nie zadajesz.” (Paul MacCready - wynalazca)- kieruj swoim własnym rozwojem, zastosuj wszystkie możliwe metody, które pomogą ci się zrealizować. „Nie ma żadnego usprawiedliwienia, by nie stać się wielkim.” (Tom Peters) – wszyscy możemy być dobrzy w tym, co robimy, ale trzeba z siebie dać wszystko. „To, czego nie używasz, zanika” – ćwicz więc swoją pamięć, zdolność kojarzenia i pozostałe funkcje mózgu. „Wielu życiowych rozbitków to ludzie, którzy nie zdawali sobie sprawy, jak bliscy są sukcesu, kiedy się poddali” (Thomas Edison) – nie poddawaj się, jesteś bliski osiągnięcia celu. Walcz! „Porażka to informacja zwrotna” – każde niepowodzenie, ma cię nie zniechęcać, a wręcz przeciwnie mobilizować do podejmowania nowych prób, szukania innych rozwiązań, skoro jedno z nich zawiodło. „Co dziś zrobiłeś, czego nikt inny na świecie jeszcze nie dokonał?” – nic? To weź się w garść i działaj, dżemie w Tobie ogromny potencjał, nie zaprzepaść go. Dzięki Tobie dziś świat może być lepszy! „Pasja + Wizja + Działanie = Sukces” (Marylin King) – bez tych trzech elementów nie osiągniesz zamierzonego celu! Ważne jest, aby każdy uczeń dużo czasu spędzał na wolnym powietrzu, by dotlenić mózg i aby prawidłowo się odżywiał. „Praca mózgu w dużej mierze zależy od tego, co zjadłeś na śniadanie” (Richard M. Restak) - mózg, czerpie energię z glukozy, której bogatym źródłem są warzywa i owoce; - białko (nabiał, mięso, nasiona roślin strączkowych) – jest potrzebne do syntezy ok. 70 neuroprzekaźników; - lecytyna (orzeszki ziemne, soja, kiełki pszenicy) – korzystnie wpływa na pamięć; - chlorocholina - korzystnie wpływa na pamięć; - kw. linolowy (WNKT) – (1 łyżeczka oleju kukurydzianego dziennie) – organizm sam nie potrafi go wytwarzać, niezbędny do produkcji osłonek mielinowych. Niedobór powoduje osłabienie koncentracji, utratę pamięci, poczucie zagubienia, drżenia, halucynacje itp. - żelazo (mięso, warzywa liściaste) – niedobór powoduje: słabą sprawność umysłową, obniżenie zdolności skupiania uwagi, upośledzona pamięć, zdolność uczenia się; - sód (sól) – zapewnia pracę pomp sodowych, niezbędnych w przekazywaniu informacji przez mózg; - potas (banany, pomarańcze, morele, awokado, dynia, pomidory, ziemniaki)- zapewnia pracę pomp sodowych, niezbędnych w przekazywaniu informacji przez mózg; - tłuszcze roślinne i rybie – zawierają kw. foliowy, odżywianie kom. Glejowych; - woda – kawa, herbata, napoje gazowane odwadniają organizm, woda przywraca w nim równowagę. Ważne jest też zapewnienie odpowiedniej ilości snu, w czasie którego podświadomość „łączy się” z wcześniejszymi wspomnieniami, by skonfrontować z nimi nowe informacje. Natomiast kiedy zastanawiamy się głębiej nad jakimś problemem, podświadomość przegląda alternatywne rozwiązania. JAK POPRAWIĆ REZULTATY W NAUCE: → bierz przykład ze sportowców (nie ma błędów, wszystko to trening) → nie bój się marzyć → wyznaczaj sobie konkretne cele i terminy ich realizacji → szybko znajdź entuzjastycznie nastawionego doradcę → najpierw nakreśl sobie ogólny obraz → pytaj! → znajdź główną zasadę → znajdź trzy najlepsze książki napisane przez praktyków, którzy odnieśli sukces w danej dziedzinie → dowiedź się jak efektywnie się uczyć → podczas nauki korzystaj z obrazu i dźwięku → ucz się poprzez działanie → rysuj mapy skojarzeń, zamiast robić liniowe notatki → poznaj łatwe sposoby przypomnienia sobie tego, czego się nauczyłeś → naucz się osiągać stan jednoczesnej gotowości i odprężenia → ćwicz, ćwicz, ćwicz → powtarzaj i rozmyślaj → stosuj metody pomagające łączyć informacje jako punkty zaczepienia dla pamięci → baw się, graj w różne gry → ucz innych → odbądź kurs przyśpieszonego uczenia 2. Rodzice są odpowiedzialni za rozwój intelektualny swoich dzieci, już od dnia poczęcia. „Wszystkie dzieci rodzą się geniuszami, a my przez pierwsze sześć lat ich życia pozbawiamy je tego geniuszu” (Buckminister Fuller)- większość połączeń nerwowych mózgu, kształtuje się w pierwszych latach życia. „Każdy czterolatek potrafi czytać, pisać, literować, liczyć, dodawać, odejmować, mnożyć, dzielić, układać własne opowiadania, rysować, malować i mówić trzema lub czteroma językami – a uczy się tego wyłącznie poprzez gry i zabawę.” – trzeba umożliwić dzieciom dostęp do tak rozwijających zabaw. „Dzieci uczą się tego, czego doświadczają. Dziecko krytykowane uczy się potępiać (…) Dziecko doświadczające litości uczy się rozczulać nad sobą. Dziecko wyśmiewane uczy się nieśmiałości (…) Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie. Dziecko darzone uznaniem uczy się, że dobrze mieć cel. Jeżeli żyjesz w spokoju, twoje dziecko będzie żyło w spokoju ducha.”(Doroty Law Nolte)- atmosfera domu rodzinnego modeluje zachowanie dziecka. 3. Szkoła, nauczyciele są odpowiedzialni za jakość wiedzy nabytej przez uczniów, oraz za pomoc w ich wychowaniu na ludzi dobrych. „Nauka jest najbardziej efektywna wówczas, kiedy sprawia radość”(Peter Kline) – trzeba stosować metody nauczania, takie, aby uczniów ciekawiły. Dzieci mogą „rozpoczynać szkołę jako znaki zapytania, lecz kończyć je jako kropki.” – tak się stać może, jeśli szkoła nie nauczy samodzielności, twórczej nauki i poznawania otaczającego świata. „Im więcej informacji łączysz, tym więcej zapamiętujesz.” – nauczyciel powinien przekazywać uczniom wiedzę w sposób holistyczny, a nie fragmentaryczny. Uczniowie uczą się przez to, co: widzą, słyszą, smakują, dotykają, wąchają, robią. Najefektywniejsza nauka, to będzie więc taka, która będzie angażować jak najwięcej zmysłów, oraz kiedy obie półkule mózgowe będą zaangażowane w proces uczenia. „Kiedy słuchasz piosenki, lewa półkula przetwarza słowa, prawa muzykę.(…) Nie jest więc przypadkiem że z łatwością uczymy się słów znanych piosenek. Nie potrzeba do tego żadnego wysiłku. Uczymy się bardzo szybko, ponieważ w ten proces zaangażowane są obie półkule oraz emocjonalny ośrodek mózgu w układzie limbicznym.” Ośrodek emocjonalny w mózgu jest również blisko związany z systemem pamięci długotrwałej. Dlatego łatwiej zapamiętujemy informacje o wysokim ładunku uczuciowym – np. pierwszą miłość, śmierć kogoś bliskiego. Każdy z uczniów ma swój własny styl uczenia się, oto trzy podstawowe: Uczniowie kinestetyczno – dotykowi (37%) Wzrokowcy (29%) Styl słuchowy: dźwięk, muzyka, mowa (34%) Skuteczność nauki zwiększają niektóre czynniki. Jednym z nich są ćwiczenia relaksacyjne, od których powinny zaczynać się wszystkie zajęcia. Ćwiczenia takie oczyszczają umysł, tak, że podświadomość odbiera niezakłócone informacje i umieszcza je w odpowiedniej „przegródce”. Muzyka barokowa ma tempo podobne do częstotliwości wykorzystywanych przez nasz mózg, gdy znajduje się on w stanie koncentracji i odprężenia jednocześnie. Jest to stan idealny do przyswajania wiedzy. Ważna jest także psychika. Gdy uczeń jest w dobrym nastroju mózg produkuje endorfiny, działające jak naturalne środki uspokajające. One z kolei pobudzają wytwarzanie acetylocholiny – neuroprzekaźnika, powodującego utrwalenie nowych informacji. Stosowanie różnych metod, ułatwiających zapamiętywanie i przyswojenie wiadomości, m.in. → zasada początkowych liter, np. aby zapamiętać nazwy planet, wystarczy nauczyć się zdania: „Moja wiecznie zapracowana mama jutro sama usmaży nam placki” → metoda PMI: PLUS, MINUS, INTERESUJĄCE- wypisuje się wszystkie plusy, minusy i to co jest interesującego w jakimś zagadnieniu. Ważne, aby każdą lekcję kończyła rekapitulacja. Może ona wyglądać w ten sposób, że uczniowie wypisują na kartce jedno zdanie, które uważają za najważniejsze z danej lekcji. Następnie nauczyciel wybiera dwóch uczniów, którzy dyskutują między sobą, aby wzajemnie się przekonać do swej teorii. ZESTAW PYTAŃ WYZWALAJĄCYCH POMYSŁOWOŚĆ: → Co mogę zastąpić i czym? → Jakie nowe kombinacje mogę utworzyć? → Jak mogę to przerobić lub dostosować? → Co mogę powiększyć? → Jak inaczej można to wykorzystać? → Co można wyeliminować lub zmniejszyć? → Co można odwrócić lub przestawić? MODEL PROGRAMU NAUCZANIA: 1. Rozwój osobisty, w tym kształtowanie poczucia własnej wartości i pewności siebie. 2. Umiejętności życiowe, w tym twórcze rozwiązywanie problemów i kierowanie własnym życiem. 3. Uczenie, jak się uczyć i jak myśleć, aby nauka trwała całe życie i sprawiała radość. 4. Nauczanie wiedzy przedmiotowej przy zastosowaniu zasady integrowania przedmiotów.   Spis treści: 1. Przyszłość — 16 głównych tendencji, które ukształtują naszą przyszłość. 2. Tylko to, co najlepsze — 13 kroków wiodących do stworzenia społeczeństwa ludzi uczących się. 3. Poznaj swój zadziwiający mózg — Jesteś właścicielem najpotężniejszego komputera. 4. Przewodnik samouka — 20 początkowych kroków ku szybszej, lepszej i łatwiejszej nauce. 5. Jak myśleć, by znajdować wspaniałe pomysły — Nowy program uczenia siebie i innych twórczego myślenia. 6. Prawidłowy start — Co należy zrobić, aby twoje dziecko było lepsze i mądrzejsze. 7. Najważniejsze lata — Jak wzbogacić inteligencję dziecka od chwili jego urodzenia do ukończenia dziesięciu lat. 8. Tajemnica efektywnej nauki — Jak stworzyć system szkolnictwa nastawiony na sukces. 9. Prawdziwa nauka – szybka i zabawna — Wskazówki dla nauczycieli i instruktorów nowego stulecia. 10. Rób to stylowo — Jak rozpoznać własny styl uczenia się i wykorzystać różne rodzaje inteligencji. 11. Co robić, gdy późno zaczynamy? — Najlepsze światowe programy nadrabiania zaległości i co sprawia, że przynoszą dobre rezultaty. 12. Zapobiegamy porzucaniu szkół przez młodzież — Jak sprawić, by nauka miała większą siłę przyciągania niż narkotyki i grupy przestępcze. 13. Planowanie szkół przyszłości — 12 kroków wiodących ku zmianie państwowych systemów szkolnictwa. 14. Przyszłość świata biznesu — Ogromne możliwości rozwoju dla "uczącej się organizacji". 15. Zrób to! — Każdy kraj może przewodzić rewolucji w uczeniu, możesz i ty.