„JĘZYK NIEMOWLĄT”

„JĘZYK NIEMOWLĄT” Tracy Hogg, Melinda Blau Klub Dla Ciebie; Warszawa 2003 „Aby dzieci były grzeczne, muszą najpierw być szczęśliwe.” (Oscar Wilde) „Dzieci, których we wczesnym dzieciństwie słuchano i którym okazywano szacunek, wyrastają na ludzi umiejących słuchać i szanować bliźnich” Pierwsze dni po porodzie: wszystko przygotować przed porodem rozpoczynamy rozmowy z dzieckiem, obnosząc je po domu wypić spokojnie herbatę ograniczyć odwiedziny temperatura w domu ok.220C ważyć co tydzień przez co najmniej 6 pierwszych tygodni; potem 1x w miesiącu siku: 6-9 x; kupka: 2-5x na dobę w pierwszych dniach życia noworodki traca około 10% wagi urodzeniowej; jeśli w 3 tygodniu nie uzyska wagi urodzeniowej – to jest nieprawidłowo); 120 – 210g tygodniowy przyrost masy ciała Typy osobowości niemowląt: Aniołek Średniaczek Wrażliwiec Żywczyk Poprzeczniak Jak postępować z dzieckiem: szanować je (zapytać o pozwolenie; informować o tym, co zamierzam robić) nie tylko mówić, ale i rozmawiać słuchanie dziecka i zaspokajanie jego potrzeb, kiedy o to prosi zaakceptować takimi jakie są (nie porównywać z teoretycznymi normami, innymi dziećmi) organizacyjne uporządkowanie codziennych czynności dające dziecku poczucie oparcia, regularności i przewidywalności zdarzeń. przy małym dziecku poruszamy się powoli i działamy delikatnie będąc z dzieckiem poświęćmy mu całą uwagę Gdy dziecko jest niecierpliwe (np. w kolejce): skierować jego uwagę na zabawę lub opowieść (np. wyobrażać sobie co będą robić osoby, które widzi) Uspakajanie dziecka (w ciągu życia wypłakujemy 30 wiader łez) „sz…sz…sz”- jak szum wód płodowych kołysanie do przodu i do tyłu (nie na boki i nie do góry i na dół) – tak jak mamy chodzą w ciąży. nie reagować jednakowo np. wkładać smoczek, dawać pierś (bo dziecko się uczy, że nie warto dawać różnych sygnałów i zabierać głos) nauczyć się różnicować płacz i odgadywać potrzeby; najpierw uspokoić siebie ( 3 głębokie wdechy) Łatwy Plan (≈ 3 godzinny cykl) karmienie aktywność sen ( w swoim łóżeczku) odpoczynek osoby sprawującej opiekę KARMIENIE PIERSIĄ przez 25-40 minut co 2,5- 3h (3-4h) /2-3x więcej kalorii niż dorośli z chorobliwą nadwagą/; dbać o odbicie (nie tylko po jedzeniu); nie rozmawiać przy karmieniu piersią; palce 2,5cm nad i pod brodawką; nosek i bródka dziecka mają dotykać piersi; pić 16 szklanek wody na dobę Jeśli dziecko w dniu urodzin waży ponad 3kg, tak może wyglądać schemat karmienia: Pierś lewa Pierś prawa Dzień 1: karmienie przez cały dzień na każde życzenie dziecka 5 min 5 min Dzień 2: karmienie co 2 godziny 10 min 10 min Dzień 3: karmienie co 2,5 godziny 15 min 15 min Dzień 4: początek karmienia jednostronnego według Łatwego Planu maksimum 40 minut, co 2,5- 3h, zmieniając pierś przy kolejnych karmieniach - odciągnięte mleko włożyć od razu do lodówki (nie dłużej niż 72h) - pić podczas karmienia piersią 16 szklanek wody na dobę mleko początkowe- zaspokaja pragnienie, zawiera oksytocynę, działając relaksacyjnie, zawiera najwięcej laktozy (5- 10min) mleko środkowe – zawiera dużo białka (5-8 min) mleko końcowe – zawiera tłuszcze (po 15-18 min karmienia) 4-8 tygodni (do 40 minut; 60- 150g) 6-12 tygodni (do 30 minut; 120-180g) 3-6 miesięcy (do 20 minut; 150 -240g) Dziecko w okresach gwałtownego wzrostu (co 3-4 tygodnie) potrzebuje więcej pokarmu (nie trwa to dłużej niż 48h). Jeśli dziecko domaga się szczególnie w nocy świadczy to o niedoborach kalorycznych. Jak dziecko przerywa ssanie: - ruchem okrężnym kciuka pocieramy wewnętrzna powierzchnię dłoni dziecka; - pocieramy plecki lub powierzchnię pod pachami - przebieramy palcami dłoni w górę i w dół po kręgosłupie - jeśli nic nie skutkuje to przestajemy karmić Obrzmienie piersi ciepłe okłady z wilgotnych pieluszek ćwiczenia z unoszeniem ramion, powyżej barków (jak przy rzucaniu piłką) przed karmieniem krążenia ramionami i stopami po 24h do lekarza Zastoje pokarmu rozgrzewać rozcierać wokół zgrubień ruchami okrężnymi skierowanymi w stronę brodawek Ból brodawek prawidłowo przystawiać dziecko Zapalenie sutka nierówna czerwona linia w poprzek piersi objawy grypowe koniecznie skonsultować z lekarzem Nadmiar oksytocyny odczuwanie senności przy karmieniu (zwiększyć odpoczynek między karmieniami) bóle głowy (oksytocyna, prolaktyna)- skonsultować z lekarzem wysypka (alergia na oksytocynę) - skonsultować z lekarzem infekcja grzybicza (ból, pieczenie piersi, dziecko może mieć pieluszkowe zapalenie skóry z czerwonymi punkcikami)- skonsultować z lekarzem Uczenie dobrych manier gdy dziecko manipuluje ciałem, delikatnie ujmujemy rączkę dziecka i mówiąc: „Mamusia tego nie lubi” gdy odwraca główkę pod wpływem jakiegoś bodźca trzymając cały czas brodawkę, przerywamy karmienie i mówimy „Mamusia tego nie lubi” gdy dziecko gryzie, odciągamy pierś i mówimy: „Oj, to boli. Nie gryź mamy.” Jeśli nie poskutkuje odstawiamy dziecko od piersi. starsze dziecko szarpiące bluzkę, by dostać pierś w celu uspokojenia się. Mówimy: „mama nie chce zdejmować bluzki. Nie ciągnij.” KARMIENIE SZTUCZNE do 3 tygodni: 90g co 3 godziny 3-6 tygodni: 120g co 3 godziny 6-12 tygodni:n120 – 180g (zwykle po trzech miesiącach ustala się 180g) co 4 godziny 3-6 miesięcy: ilość pokarmu zwiększa się do 240g co 4 godziny - nie wsuwać smoczka butelki na siłę POWRÓT DO PRACY - wprowadzić butelkę 3 tygodnie przed powrotem do pracy POKARMY STAŁE - po 6 miesiącu (wyjątek duże dzieci: 8,5 – 11kg: po 4 miesiącach) - zaczynamy od 1 stałego pokarmu (np. jabłko 2x dziennie przez 2 tygodnie (po tym czasie 2 pokarm stały) - nowy pokarm wprowadzamy rano, aby cały dzień obserwować reakcję - nie mieszamy pokarmów Tydzień Śniadanie Obiad Kolacja 1, 2 (wiek: 6 miesięcy) gruszki, 2 łyżeczki butelka lub pierś gruszki, 2 łyżeczki 3 dynia, 2 łyżeczki butelka lub pierś gruszki, 2 łyżeczki 4 słodkie ziemniaki, 2 łyżeczki dynia, 2 łyżeczki gruszki, 2 łyżeczki 5 (wiek: 7 miesięcy) owsianka, 4 łyżeczki dynia, 4 łyżeczki gruszki, w zależności od potrzeb 6 owsianka i gruszka, po 4 łyżeczki dynia, 8 łyżeczek owsianka i słodki ziemniak, po 4 łyżeczki 7 brzoskwinia, 8 łyżeczek owsianka i dynia po 4 łyżeczki owsianka i gruszka, po 4 łyżeczki 8 (wiek: 8 miesięcy) banan mieszamy i łączymy wymienione pokarmy, wprowadzając nowy pokarm raz w tygodniu na śniadanie, 8-12 łyżeczek w jednym posiłku 9 marchewka 10 groszek 11 zielona fasolka 12 (wiek: 9 miesięcy) jabłko AKTYWNOŚĆ Rozwój percepcji zmysłowej: słuch → dotyk→wzrok→powonienie→smak - dostarczajmy wrażeń zmysłowych, unikając nadmiernej stymulacji - środowisko dziecka powinno być interesujące, przyjemne i bezpieczne - uczmy dziecko samodzielności (więcej obserwować , mniej ingerować i narzucać - aktywnie inspirujemy, oddając dziecku przewodnictwo - nadmierne zabawianie dziecka nie jest dobre – nadmiar zabawek to nadmiar pobudzeń - jeśli zacznie marudzić usunąć zabawki z pola widzenia (ma ich dość) -zabawki muszą być większe niż środek rolki do papieru Zabawy noworodka (6-8 tygodni) - wzrok sięga na odległość 20 – 30 cm - LINIE PROSTE( poruszają się; siatkówka oka nieustabilizowana); narysować linie proste czarnym flamastrem na białym kartonie - w 8 tygodniu rysunki składaja się z linii falistych, okręgów, prostych obrazków; dać do łóżeczka lusterko - kupić „skrzyneczkę maciczną” – imituje dźwięki, które słyszało w łonie matki - w łóżeczku maksymalnie 1,2 zabawki (zmieniamy zabawkę, gdy niemowlę przestaje się jej przyglądać) - intensywne barwy pobudzają (np. błyszcząca czerwono- czarna karta), pastelowe uspokajają) - MUZYKA * do 3 miesięcy (kołysanki w kojącej tonacji) * do 6 miesięcy (1 skoczna piosenka, dobrze rytmizowana) * 9 miesięcy ( 3 piosenki, ale każdą odtwarzac tylko raz) * 12 miesięcy (4 piosenki, każdą powtarzać 2 razy, dodać gesty) - KARUZELKA (nie umieszczać na lini wzroku, od 2 miesiąca, w odległości większej niż 35cm); - GRZECHOTKA (3, 4 miesiąc) - 3- 5 miesiąc: przekręcanie na boki, podawać rzeczy codziennego użytku - 6 miesięcy: gdy dziecko chce dosięgnąć jakiejś zabawki nie wyręczać go od razu, zachęcać i pomóc, jeśli nie da rady - 8-10 miesiąc: raczkowanie - 12 miesięcy: chodzenie, zabawki, które można toczyć lub ciągnąć za sobą, przywiązuje się do pluszaków i kocyków; -zabawy w akuku Co potrafi niemowlę: - rozróżnia obrazy - świadomie dążą do nawiązania kontaktu - w 3 miesiącu mają oczekiwania -zapamiętują (wykazują znajomość zadań, sięganie po przedmioty w warunkach oświetlenia i ciemności) - ok. 8 tygodnia zaczyna widzieć trójwymiarowo Gdy się dziecko budzi: - nie zrywajmy go szybko - spokojnie porozmawiajmy - można zaśpiewać piosenkę, np. Happy day to you Przewijanie - informować o każdej czynności - gdy dziecko jest rozebrane kładziemy dłoń na jego piersiach lub dużego pluszaka, nie odczuwa lęku. Ubieranie - unikać koszulek przez głowe; jeśli takie są to najpierw wkładamy rączki, a potem pod brodą i na główkę Kąpiel (przez 3 miesiące) – optymalna długość 15-20 minut - temperatura pomieszczenia (22-240C) - woda w wanience do 2/3 pojemności - temperatura wody 380C (zbadać wewnętrzna powierzchnią nadgarstka) - podnoszenie dziecka ( kładziemy wewnętrzną powierzchnię prawej dłoni na piersiach dziecka i rozstawiamy palce tak, by trzy z nich sięgały pod jego lewą pachę, a kciuk i palec wskazujący leżały na klatce piersiowej. Wsuwamy lewą dłoń pod szyję i barki, unosząc górną powierzchnię jego ciała i przenosząc ciężar ciała na prawą dłoń. Wsuwamy lewą dłoń pod pośladki dziecka i unosimy je. Ciało niemowlęcia znajduje się teraz w pozycji siedzącej z lekkim nachyleniem do przodu i opiera się na naszej lewej dłoni. - wkładanie do wody (najpierw stópki a potem pośladki) - dzbankiem z czystą woda spłukujemy mydliny - nie myjemy włosków szamponem - woda niech nie dostaje się do uszków - wkładamy kapturek lub narożnik ręcznika między zęby , a końce pod pachy - wyciąganie z wody: unosimy dziecko pleckami do siebie, umieszczając jego główkę na środku własnej klatki piersiowej, owijamy ręcznikiem. - na przewijaku w zależności od temperamentu dziecka można zafundować mu masaż Masaż (od 4 miesiąca; można śpiewać piosenkę z zabawnym tekstem) - poinformować dziecko, co zamierzamy robić - temperatura pomieszczenie ok. 24 0C - spokojna muzyka - kładziemy dziecko na poduchę, pod nią wodoodporną podkładkę i ręcznik - nalewamy olejek na dłonie i rozgrzewamy go - kciukiem jednym za drugim ściskamy od stópek do główki - nóżki „skręcanie liny” - pośladki -brzuszek (ruchy zamiatające na zewnątrz; masować od pępka na boku) - klatka piersiowa (kreślimy koło „słońce” i księżyce „C” i „﴿”, na końcu „serce” łącząc dłonie w okolicy pępka - rączki („skręcanie liny”, wałkowanie paluszków, ruchy okrężne wokół nadgarstków) - twarz (bardzo delikatnie masujemy czółko i skronie i kciukami okolice wokół oczu; gładzimy policzki od nasady nosa do uszu i od uszu do dolnej wargi; wykonujemy małe kółeczka wokół dolnej szczęki i za uszkami. Pocieramy małżowiny uszne i podbródek) - odwracamy dziecko na brzuszek - kreślimy kółka na tylnej powierzchni głowy dziecka i na jego barkach. Potem ruchy góra, dół na plackach; kółka – przesuwamy dłonie na całej długości ciała Zasypianie - obserwujemy nie interweniując - nie uzależniamy od ułatwień (może być ulubiony pluszak lub kocyk) - rytuały związane ze snem nocnym i dzienymi drzemkami - poznajemy sposób zasypiania dziecka (przez 4 dni, robimy notatki) - zasypianie nie może się dziecku kojarzyć z czymś nieprzyjemnym - przed zaśnięciem można dziecku pomóc się wyciszyć (bajeczka, kołysanie, przytulanie), ale go nie uśpić - lepiej nie zapraszać gości w porze spania – dziecko będzie chciało z nimi przebywać - jeśli trudno zasypia ułatwić za pomocą smoczka (ale nie wkładać mu sportem jak wypluje) - w chwili gdy się uspokaja natychmiast je kładziemy - nie kołysać -nie chodzić z dzieckiem -jeśli się przebudza nie lecieć od razu - być konsekwentnym FAZY ZASYPIANIA (cały proces trwa około 20 minut) 1) Oznaki senności; (ziewanie, odwracanie główki od osób i przedmiotów; wtulanie główki w pierś, bezwładne ruchy rączkami i nóżkami; tarcie oczu, drapanie po twarzy, pociąganie własnych uszu, podpełzanie do narożnika łóżka, zaburzenia koordynacji ruchów) po 3 ziewnięciu należy położyć je do łóżeczka 2) Zasypianie; wzrok nieruchomieje, 3 do 4 minut; ma otwarte oczy niczego jednak nie widzi 3) Początek snu; zamknięcie oczu, opadnięcie głowy; może 3-5 razy zanim głęboko zaśnie, otwierać oczy, prostować ciało POMOCE DO ZASYPIANIA owijanie – kładziemy na kocyku złożonym w trójkąt, jedna rączka pod kątem 450 na piersiach i owijamy rogiem kocyka; druga rączka i znów owijamy po 6 tygodniu rączki trzymamy przy twarzy, bo chce je włożyć do buzi poklepywać i powtarzać sz…sz..sz.. zaciemnić pokój KŁADZENIE DO ŁÓŻECZKA „ Układam Cię do snu w twoim łóżeczku. Wiesz jak dobrze się w nim czujesz po obudzeniu.” - jeśli płacze rytmicznie klepać po pleckach; przestajemy klepać gdy tylko przestaje płakać a nie po zaśnięciu PRZESYPIANIE CAŁEJ NOCY stopniowe ograniczanie snu dziennego (nie częściej niż co 3h) przed snem nocnym nakarmić do syta używanie smoczka POTRZEBA SNU Wiek Dzienna ilość snu Typowe wzorce noworodki 16-20 godzin godzinne drzemki co 3 godziny; 5-6h snu nocnego 1-3 miesięcy 15-28 godzin 3 drzemki po 1,5h; 8h snu nocnego 4-6 miesięcy 2 drzemki po 2-3h; 10-12h snu nocnego 6-8 miesięcy 2 drzemki po 1-2h; 12h snu nocnego 8-18 miesięcy 2 drzemki po 1-2h lub jedna 3h; 12h snu nocnego Ból brzucha - kontrolowanie diety - pocieranie brzuszka po lewej tronie nasadą dłoni ku górze (prowokujemy odbicie) - zakładamy rączki na swoje barki; nóżki wyprostowane (prowokujemy odbicie) - „rowerek” - przewieszamy niemowlę przez swoje przedramię, twarzą w dół i dłonią łagodnie uciskamy brzuszek - owijamy tułów dziecka złożonym kocykiem tworzącym pas szerokości 10-12cm - trzymamy dziecko przy ciele i poklepujemy po pupce (oddanie gazów) - masujemy brzuszek odwróconą literą „C” – śladem okrężnicy; z lewa na na prawo, w dół i z prawa na lewo PROBLEMY Problem Rozwiązanie dziecko lubi być noszone na rękach kiedy dziecko płacze, bierzemy je na ręce i uspokajamy, a następnie kładziemy, gdy tylko przestało płakać. Mówimy: „Jestem tutaj; nie odchodzę” Nie trzymamy dziecka na rękach dłużej, niż ono tego potrzebuje. ssie prawie godzinę ssie, żeby się uspokoić; nie przedłużać karmienia ponad 45 min (żuchwa porusza się, ale nie czuć pociągania) dziecko głodne co godzinę lub półtorej nie jest głodne; dajmy mu nowe wrażenia lub smoczek potrzebuje piersi lub butelki by zasnąć zostało do tego przyzwyczajone; stosujemy zasady Łatwego planu dziecko ma 5 miesięcy i nie przesypia nocy budzić dziecko co trzy godziny w ciągu dnia (3 dni przystosowania) nie potrafi zasnąć bez kołysania jest przemęczone lub przyzwyczajone do tego; należy szybko zauważać oznaki senności; brać dziecko na ręce ale nie kołysać, mówić do niego i poklepywać dziecko płacze od rana do wieczora poradzić się pediatry; kolka; przemęczenie; przejedzenie; nadmierne pobudzenie (wdrożenie Łatwego Planu i sensownego rytmu snu) budzi się z płaczem jest niewyspane; jak się budzi nie interweniujemy od razu; wydłużamy drzemki dzienne INNE: - zaszczepić w 2 miesiącu przeciw pneumokokom